We onderschatten al snel het houden en verzorgen van paarden. Ons land is geen geschikt paardenland. Toch hebben wij de meeste paarden per vierkante meter en voor veel paarden is de manier waarop ze gehuisvest worden geen pretje. Traditioneel worden paarden in het algemeen gehuisvest in stallen, of alleen in een weitje. Maar ook de natte bodem en t koeiengras (raaigras) heeft zijn weerslag op het welzijn van het paard. Waarom paarden en andere (landbouw)huisdieren zich op een bepaalde manier gedragen en wat dat gedrag zegt over hoe zij welzijn ervaren, wordt ook heel verschillend gedacht. M.n. de intrinsieke behoefte van het paard in sociaal contact met soortgenoten en de impact van de huidige geaccepteerde manier van trainen op het welzijn van het paard, wordt zwaar onderschat. Wat mag je van een paard verwachten? Moet je überhaupt wel iets van het paard verwachten die afhankelijk is van de manier waarop jij met ze omgaat? Wil je meedenken en praten in oplossingen over ethische vraagstukken met betrekking tot onze omgang met het paard en het houden van paarden in het algemeen? Geef je dan op voor voor de jaarlijkse kleinschalige meet&greet dag van Fair Games No Animals.
Hou zou een omgang met het paard eruit kunnen zien
De vraag hierbij is niet of paarden logisch kunnen redeneren of praten, maar of ze kunnen lijden. Die oplossing ligt niet voor de hand. Het vraagt ons na te denken over wat het paard van ons nodig heeft om lichamelijk, geestelijk en emotioneel in balans te kunnen zijn in de omgang met ons. In zijn afhankelijkheid van ons heeft het paard zekerheden nodig om een paardwaardig leven te hebben in onze mensenwereld. We hebben een zorgplicht. Het paard is er niet voor ons, wij zijn er voor het paard. Het paard…en alle dieren, zouden rechten moeten hebben die hen een leven waarborgt in de lijn van hun natuurlijke levensbehoeften en eigenheid.
Paarden zijn voelende, levende wezens die pijn en ongemak kunnen hebben en kunnen lijden. Zij zijn onmondig, afhankelijk van de keuzes van anderen en kunnen niet rationeel denken en niet beredeneren. Derhalve kunnen zij hun eigen grenzen niet aangeven of afdwingen en geen verantwoordelijkheid nemen voor hun gedrag. Zij handelen uit pure overlevingsdrang. Het paard heeft rechten nodig om zijn welzijn te waarborgen en zich in al zijn kracht te kunnen ontwikkelen in onze mensenwereld.
Het recht op het niet onnodig lijden
Het recht op fysieke, mentale en emotionele bewegingsvrijheid
Het recht op lichamelijke integriteit
Het recht op sociaal contact met soortgenoten op elk eigen gewenst moment
Het paard heeft deze rechten nodig om ons ertoe te bewegen vragen te stellen bij onze huidige, traditionele manier van huisvesting en training van het paard. Je zult ontdekken dat veel van deze omgangsvormen achterhaald zijn. Het paard is lijdend voorwerp. Wie wenst dit nu voor het paard waar je van houdt?
Paarden communiceren visueel. Wordt bewust van je gedrag en hoe dat op je paard overkomt.
Om daar achter te komen moeten we ons eerst verdiepen in de belevingswereld van het paard. Hoe ervaart het paard de wereld om zich heen?
Mensen dichten paarden veelal menselijke emoties toe als verklaring voor het gedrag van het paard. Echter paarden worden niet gehinderd door het vermogen tot redeneren, abstract denken en gesproken taal. Elk gedrag wat het paard vertoont wordt in gang gezet door de wens zijn individuele toestand te optimaliseren (zichzelf in veiligheid brengen) met als enig doel overleven. Ook als het een keuze is tussen twee slechte. Zo kunnen ze lichamelijke spanning van een levensbedreigend moment weer snel afleggen en hun leven hervatten. Het is dan ook een groot misverstand te denken dat wanneer een paard iets doet hij het ook persé leuk zou vinden om te doen.
Wij kunnen wel redeneren, handelen veelal vanuit hun emoties en houden spanning vast. In plaats van instinctief te reageren op wat voor ons het best zou zijn om te overleven nemen we de ‘tijd’ om onze mogelijke acties te overdenken. Wij slagen er daarom lang niet altijd in lichamelijke spanning van een levensbedreigend moment weer snel van ons af te leggen en zetten spanning vast in ons lichaam. Vergelijkbare (ernstige) effecten kunnen ontstaan bij onze ‘huispaarden’ die voortdurend worden blootgesteld aan stressvolle omstandigheden in een omgeving of situatie waar hun bewegingsruimte wordt beperkt.
Omgang, maar ook huisvesting en foeragering, liggen in de praktijk vaak veraf van de natuurlijke levensbehoeften van het paard en zijn paardeigenheid. We tomen al snel zijn overlevingsreacties in en passen slim zijn leervermogen toe. Het paard ervaart al snel en niet altijd onbedoeld druk, onveiligheid, ongemak en zelfs pijn. Helaas zaken die, gezien de aard van het paard, voor ons vaak lastig of niet aan het paard zijn af te lezen. Het paard blijft in veel situaties onbegrepen. In deze gevallen ontstaan ook bij hen acute of chronische traumatische reactie.