Leefomgeving

Het is voor veel paardenhouders een behoorlijke uitdaging, maar kleine veranderingen in de leefomgeving van je paarden kunnen een groot verschil maken voor het levensgeluk van het paard. Wij besteden maar een klein deel van onze tijd per dag aan het samenzijn met het paard. Vraag jezelf af of het paard hier ook plezier aan beleefd. En of het paard de rest van de tijd ook Paard kan zijn in zijn leefomgeving. Daar waar je paard het meeste tijd doorbrengt, is de meeste welzijnswinst te behalen.

Aan het oorspronkelijke gedrag van het paard is door domesticatie niets veranderd. Daar is 5000 jaar evolutie echt te kort voor. Het paard is nog steeds het vlucht-, prooi- en kuddedier van weleer. Ze leggen van nature zo’n 30 km. per dag af waarvan zo’n 80% grazend. De overige 20% speelt, groomt en rust hij, gaat hij kleine uitdagingen in hun leefomgeving aan, brengen hun jongen groot en (her)bevestigen hun sociale onderlinge verhoudingen. Als uiterst sociaal kuddedier heeft het paard extreem behoefte aan sociaal contact met soortgenoten en bewegingsvrijheid op elk eigen gewenst moment. Een paard heeft andere paarden nodig om zich te kunnen uiten en zich veilig te voelen.

Paardenplaats Hideaway Texel

Voor de bewoners op De Paardenplaats (op één paard na allen met een flink ‘rukzakje’) heb ik verharde en onverharde tracks aangelegd voor meer hoefmechanisme en betere ontwikkeling van pezen, spieren en gewrichten. Er zijn binnen weides aangelegd die open- en dichtgezet kunnen worden naar gelang de weersomstandigheden en mogelijk risico op b.v. hoefbevangenheid. Afgewisseld met waterpartijen die als sproeidouche dienen op warme dagen. Bossages van o.a. wilgenbomen dienen als natuurlijke windbrekers waar ze, net als bij de ring van rozenbottel struiken en kruidenborders op elk eigen gewenst moment aan kunnen knabbelen. Op verschillende plekken is een ophoging van zand waar ze kunnen rollen na een stevige regenbui en zo de nattigheid en ongewenste ‘beestjes’ van zich af kunnen schudden. De Paardenplaats is zo ingericht dat ze ook uit het zicht van andere paarden kunnen vertoeven. Hierdoor wordt hun natuurlijke gedrag geprikkeld om te ontdekken en te leren. Er is zo ‘meer te beleven’ waardoor ze hun veiligheid bij elkaar opzoeken en ondeinge verstandhoudingen beter worden bestendigt. Een open uit hout opgetrokken loopstal en een inloopplek van windbreekgaas bied extra beschutting bij echt Texelse weeromstandigheden. Ik zou nog zoveel beter en meer willen doen. Stukje bij beetje lukt dat ook.

Waar een wil is…..

Een paard kan wel over de 30 jaar worden. Vraag je vóóraf af of je in staat bent het welzijn en levensgeluk van je paard te waarborgen. Zet je in voor je paard en denk vanuit de belevingswereld van het paard. Werk van daaruit. Het is mogelijk de indeling van het perceel aan te passen en zo meer bewegingsmogelijkheden en afleiding voor je paarden te bewerkstelligen. Ook kan je zo je paarden onbeperkt ruwvoer verschaffen en tegelijkertijd voorkomen dat ze te zwaar worden. De reden dat er bezwaar wordt gemaakt is meestal vanuit onwetendheid en het in strijd is met de traditie. Vraag je bij alles af wat je doet of er ook een biologische reden aan te voeren is voor wat je doet.

24/7 sociaal contact met soortgenoten op elk eigen gewenst moment

Enkele suggesties

Houd paarden 24/7 tussen soortgenoten waarbij ze elkaar op elk eigen gewenst moment kunnen benaderen en zich kunnen uiten. Zoek uit of ze het met elkaar kunnen vinden. Bij het samenstellen van de groep is het goed rekening te houden met de type paarden. Het kan ook verschillen binnen het zelfde type paard. Het ene paard moet juist ‘op het gras’ en het andere paard moet er ‘juist vanaf’. Hier rekening mee houden, even los van de karakters, verkleint de uitdaging in het creëren van een passende leefomgeving.

Houd paarden zoveel mogelijk buiten en zorg voor zoveel mogelijk beweging (Paddock Paradise: paddockparadijs.blogspot.com of paddockparadise.eu). Het basisprincipe van een PP is dat er paden (tracks) zijn gemaakt waarlangs ‘natuurlijke elementen’ zijn aangelegd in de vorm van eet- en drinkplaatsen, ‘obstakels’ en beschutting die liefs ver uit elkaar liggen met wisselend onverharde en verharde ondergrond. Dit stimuleert het paard om te bewegen en zorgt voor een goede doorbloeding van pezen, spieren en gewrichten en voor gezonde voeten. Het paard wordt ook tegemoet gekomen in zijn natuurlijk gedrag. Een PP biedt ook uitkomst voor pony’s die gevoelig zijn voor hoefbevangenheid. Zo kan je tracks naar weides open- of dichtzetten waardoor opname van eiwit en fructaan in het gras beter gereguleerd kan worden. Zorg ervoor dat paden het hele jaar beloopbaar zijn (puinpad, verharding, zand) en dat er droge plekken zijn (hooggelegen grasplekken, ‘zandbanken’) zodat paarden kunnen liggen en rollen. Denk ook aan beschutting in de vorm van een houd-, bos- of zandwal of overkapping met wanden van windbreekgaas. Voer paarden vezelrijk voedsel (ruwvoer) waar ze onbeperkt toegang toe hebben. Je kunt wilgentakken in de wei leggen waar ze aan kunnen knabbelen. Je kunt ook over de dag verdeelt voederplekken vullen (www.paardeerlijk.nl).

Inscharen met beleid, desgewenst kan ik je professioneel advies en praktische tips geven

Een paard huisvesten vraagt om kennis en aandacht. Het samenstellen van een harmonieuze groep paarden is niet vanzelfsprekend. Verschillende karakters zal je moeten benoemen en op elkaar af moeten stemmen. De looppaden moeten breed genoeg zijn en daar waar de voer-, drink en rustplekken zijn gesitueerd moet voldoende ruimte zijn voor het paard om uit te wijken. Dit is uiterst belangrijk voor het welzijn van elk individu en de groep in zijn geheel. In een paardengroep heerst een hiërarchie. Paarden staan ten opzichte van elkaar hoger of lager in rang. Dat wil zeggen dat het ene paard wijkt voor het andere paard naar gelang de individuele motivatie op dat moment. Bij het inrichten van de leefomgeving van een groep paarden is hiervan bewust zijn essentieel voor het welzijn van ieder paard.

Schaar paarden dan ook met beleid in. In ‘het wild’ hebben paarden volop ruimte om hun persoonlijke ruimte te waarborgen. In domesticatie niet. Paarden hebben een persoonlijke ruimte om zich veilig te voelen. Als ze elkaar benaderen binnen de groep geven ze dan ook eerst wat informatie over zichzelf. Ze tasten elkaar af en lezen elkaars intenties. Dit doen ze om confrontaties te voorkomen en energie te besparen. De ruimte die ze daarvoor nodig hebben is veel groter dan wij denken en dat kunnen wij onze paarden in domesticatie veelal niet geven. Laat paarden dus eerst aan elkaar wennen door stukken weide van elkaar te scheiden met ‘een sluis’ tussen twee weides in beginnend van 3 tot 4 meter die je steeds smaller maakt. Observeer je paarden. Kijk welk karakter aansluit bij het karakter van je in te scharen paard. Houd rekening met de karakters binnen de groep. Zet deze paarden eerst een tijdje bij elkaar, zodat je in te scharen paard er steun van ondervindt. Wanneer paarden nabij ‘de sluis’ met de hoofden bij elkaar staan te rusten kan je stellen dat de minimale individuele persoonlijke ruimten van de paarden geaccepteerd zijn. Zorg bij het daadwerkelijk inscharen dat er voldoende ruimte is zonder ‘dode hoeken’, zodat paarden hun persoonlijke ruimte kunnen waarborgen zonder confrontaties. Het is belangrijk dat het een stabiele harmonieuze kudde is met niet te veel groep wisselingen. Als het mogelijk is zorg voor laterale en gemengde groepen (van 3 tot maximaal 12 dieren) voor een goede socialisatie. In een gemengde groep (merries en ruinen) kunnen paarden elkaar ‘het hof’ maken. Probeer jonge dieren tegelijkertijd met een leeftijdgenootje in te scharen, zodat ze een speelkameraadje hebben in de groep. Wanneer je paarden in een groep observeert zie je heel veel interacties in 24 uur, telkens maar eventjes en dan gaan ze weer verder met wat ze aan het doen waren. We Onderschatten vaak hóe belangrijk het is voor een paard om 24/7 tussen soortgenoten te kunnen zijn.

Er is veel informatie te vinden op internet voor het inrichten van de leefomgeving van je paard dat in de lijn ligt van het paard zijn natuurlijke levensbehoeften en eigenheid. Uit ervaring weet ik dat het een hele uitdaging is, zelfs als je een plek in eigen beheer hebt. Je hoeft niet meteen te denken aan het hebben van een groot perceel of het aanleggen van een volledig PP. Ook op een klein perceel is het mogelijk kleine aanpassingen te doen die een bijdrage leveren aan het welzijn en levensgeluk van je paarden.

Eenduidige benadering

Een huisvesting waar paarden in een groep worden gehouden en waar meerdere eigenaars bij betrokken zijn, vraagt om een eenduidige benadering. Paarden worden onbedoeld op verschillende manieren benaderd wat tot welzijnsproblemen van het individuele paard kan leiden en onrust kan veroorzaken in de groep. Spreek met elkaar af hoe je paarden in de groep benaderd die in de lijn liggen van het paard zijn natuurlijke levensbehoeften en eigenheid.

Ik kom bij je langs voor het geven van een workshop (theorie en praktijk) voor de betrokken paardeneigenaren en verzorgers. Ik geef handvaten die universeel zijn en handvaten afgestemd op het individuele paard. Iedereen kan er zelfstandig mee aan de slag. Vooraf krijg ik foto’s en filmpjes van de dagelijkse gang van zaken op je paardenplaats qua voer-, schoonmaak- en weidebeleid. En een kort filmpje van de verzorgers/eigenaren die de paardenplaats betreden en de groep paarden benaderd. Ik kom graag bij je langs.